Wodospady w rezerwacie Czartowe Pole wczesną wiosną

Rezerwat Czartowe Pole (80,51 ha) utworzono w 1958 r. Z przyrodniczego punktu widzenia szczególnie interesująca jest płd.-zach. część rezerwatu, obejmująca dalszy bieg rzeki. Nazwa Czartowe Pole pochodzi od legendy głoszącej, że kiedyś jeno czarci tam hasali (czego skutkiem miały być liczne powodzie i pożary hamerni, a także papierni) i odnosi się do śródleśnej polany. Ale nie zawsze musiało być tak źle. Poza tym jest jeszcze jedno wytłumaczenie nazwy – to rosnące tu czarcie żebro, czyli ostrożeń warzywny.

Rezerwat swoim zasięgiem obejmuje jednak nie tylko wspomnianą polanę, ale przede wszystkim odcinek malowniczo ukształtowanej doliny rzeki Sopot, wraz z serią sporych wodospadów. Największy z nich ma wysokość ok. 1 m. Układają się one inaczej niż nad Tanwią w słynnych Rebizantach. Tam głównie wzdłuż linii prostych, tutaj są postrzępione, nierówne, zarośnięte. Między nimi w kilku miejscach tworzą się piaszczyste wysepki. Dolina z obu stron jest bardzo stroma. Na zboczach dominuje bór mieszany wilgotny z przeważającym udziałem sosny, świerka i jodły. Górne partie zboczy porasta bór sosnowy. Dno doliny zajmują lasy łęgowe, także drzewostany olszy czarnej, miejscami podmokłe łąki. Pełno tu rzadkich roślin, występują m.in. wawrzynek wilczełyko, zachyłek Roberta (na ścianach ruin), zanokcica skalna i zielona, parzydło leśne, storczyk plamisty, paprotnik kolczysty i narecznica szerokolistna.

Miejsce to szczególnie uroczo prezentuje się wczesną wiosną, gdy dolina nie jest jeszcze przesłonięta ścianą zieleni. Kiedyś muszę tu wziąć ze sobą statyw…

Kilka lat temu, w ramach tzw. szlaku Geoturystycznego, przygotowano kładkę prowadząca bezpośrednio nad wodami Sopotu. Niestety jest ona obecnie już nieco sfatygowana, przydałby się remont.

Na jednym z pagórków zobaczymy niewielki głaz upamiętniający obóz harcerski z 1933 r. Dziś napis jest już jednak nieczytelny.

Osobliwością rezerwatu są są ruiny ordynackiej papierni z XVIII w., otoczone niemal pierwotnym lasem mieszanym, gęstwiną drzew i krzewów. Należała do największych zakładów w Królestwie Polskim! Niegdyś nad Sopotem stała także hamernia (dziś taką nazwę nosi pobliska wieś).

Nowa kładka przygotowana przez Lasy Państwowe.

Pokazać jeszcze należy pomnik upamiętniający Szkołę Podchorążych Sanitarnych z 1931 r. i partyzantów. To miejsce znajduje się bardzo blisko parkingu, przy zejściu na najciekawszą tzw. ścieżkę dolną (znaki czerwone pieszego szlaku Krawędziowego.

Kwiecień 2018