Korona Wzgórz to propozycja wejścia na najwyższe wzniesienia całego Roztocza – od Kraśnika aż po Lwów. Są Korony gór dużych i małych, czemu nie miałoby być Korony roztoczańskiej? Co przy tym ciekawe, w większości przypadków do miana tego najwyższego pretenduje kilka wzgórz. Prawdziwemu turyście pozostaje zdobycie ich wszystkich. Pomysł, opublikowany po raz pierwszy w moim przewodniku z 2003 r. Roztocze Środkowe, chwycił. W 2005 r. podobną koronę zaproponował także Marek Nasiadka w przewodniku Roztocze Zachodnie.
![](https://roztocze24.info/wp-content/uploads/2019/03/KORONA.jpg)
Roztocze Zachodnie, rozcięte doliną rzeki Gorajec, dzieli się na Gorajskie i Szczebrzeszyńskie.
Najwyższe wzniesienie Roztocza Gorajskiego znajduje się w okolicy Goraja i według najnowszych opracowań osiąga wysokość 337,5 m n.p.m. To Wielka Jeżówka. Wzgórze dostępne jest z niebieskiego szlaku rowerowego Jastrzębia Zdebrz, na odcinku pomiędzy okolicami Kondratów a Wólka Abramowską. W istocie jest tu kilka wzniesień o zbliżonej wysokości, więc aby mieć pewność, że pozna się to najwyższe, trzeba pokonać cały ten odcinek.
![](https://roztocze24.info/wp-content/uploads/2019/03/IMG_5373.jpg)
Trwa dyskusja, czy wzniesienie to jest rzeczywiście najwyższe. Starsze mapy za najwyższy punkt Roztocza Gorajskiego uznają inne wzgórze o innej wysokości. Wg mapy topograficznej GUGiK w skali 1:25 000 (arkusz 146.33 Godziszów) oraz Mapy topograficznej Polski – wydanie turystyczne w skali 1:100 000 (arkusz Kraśnik), jest to punkt wysokości 336,6 m n.p.m., a według mapy Roztocze od Kraśnika do Lwowa (w skali 1:200 000) – punkt wys. 336 m n.p.m. Aby je odnaleźć, z Rynku w Goraju wyruszamy szosą na płn. wsch., przechodzimy przez most na Białej Ładzie i docieramy do drogi wojewódzkiej nr 835. Wzdłuż niej podążamy ok. 4 km na płn. w stronę Lublina. Od wsi Zagrody, po prawej, towarzyszy nam las porastający zbocza doliny. Gdy osiągniemy ostatni fragment tego lasu skręcamy w jego kierunku, przecinamy go i udajemy się na zach. ścieżką na właściwe wzniesienie.
W przypadku Roztocza Szczebrzeszyńskiego wątpliwości nie ma – najwyższe jest widokowe wzniesienie Dąbrowa (na zdjęciu poniżej) o wysokości 343,8 m n.p.m. Dotrzemy na nie wędrując ze Zwierzyńca pieszym szlakiem czarnym Łącznikowym Zwierzyniec – Lipowiec. Najkrótsze dojście na wzgórze prowadzi od strony wsi Lipowiec, tam też napotkamy znaki wspomnianego szlaku.
![](https://roztocze24.info/wp-content/uploads/2019/04/Dabrowa.jpg)
Wiadomo także, że najwyższe wzniesienie Roztocza Środkowego to Wapielnia (na zdjęciu poniżej) (386,2 m n.p.m.), z grupą malowniczych skałek położonych w bukowym lesie. Prowadzą tu dwa piesze szlaki turystyczne: zielony im. W. Podobińskiej oraz niebieski Centralny. Najkrótsze dojścia ze wsi Ulów (szlak niebieski) lub Łasochy (szlak zielony).
![](https://roztocze24.info/wp-content/uploads/2019/03/Wapielnia2.jpg)
Roztocze Południowe (Wschodnie) dzieli się na trzy części: Roztocze Rawskie, Janowskie i Lwowskie. W granicach Polski znajduje się część Roztocza Rawskiego – reszta już na Ukrainie.
W przypadku Roztocza Rawskiego najwyższe wzniesienie znajduje się po polskiej stronie i jest nim Długi Goraj (391,5 m n.p.m.). Nieopodal znajduje się Krągły Goraj (388,7 m n.p.m., na zdjęciu poniżej).
![](https://roztocze24.info/wp-content/uploads/2019/04/IMG_7393-Kraglyy-Goraj.jpg)
Na Goraje dotrzemy wędrując czerwonym pieszym szlakiem turystycznym Wolnościowym (Hrebenne – Bełżec). Najdogodniej rozpocząć wyprawę w Hucie Lubyckiej (dojazd za oznakowaną szosą od drogi krajowej nr 17, zjazd między Bełżcem a Lubyczą Królewską). Stąd mamy do pokonania jedynie 2,5 km wśród przyjemnego lasu. Szlak wprowadza na siodło pomiędzy Krągłym a Długim Gorajem. Na Krągły Goraj w lewo (szczyt poza szlakiem, ale łatwy do odnalezienia), a w kierunku przeciwnym trafimy na stoki Długiego Goraja za trawersującym wzniesienie niebieskim pieszym szlakiem turystycznym.
Odnośnie Roztocza Janowskiego, według współczesnych map topograficznych, najwyższa jest Buława (397 m n.p.m., na zdjęciu poniżej). Na wzniesienie prowadzi oficjalny szlak Jaworowskiego Parku Narodowego, znakowany czerwonymi rąbami. Startujemy w Lelechówce. Przechodzimy groblą między stawami, po czym korzystamy ze ścieżki dydaktycznej im. Iwana Franki przechodząc obok Białej Skały i Czarnych Jezior. Za nimi skręt w prawo (uwaga – pokrzywy i nieco błotniście), potem w lewo. Mijamy rozwidlenie szlaków (wszystkie tak samo znakowane), skręcamy w prawo – wspinając się na Buławę. Las będzie ładny, bukowy i to w jego obrębie jest szczyt wzniesienia. Dalej polanka z wiatą turystyczną. Wracać najlepiej ta samą drogą.
![](https://roztocze24.info/wp-content/uploads/2019/04/Bulawa.jpg)
Natomiast w przypadku Roztocza Lwowskiego – według przedwojennej mapy – najwyższe są: Czartowska Skała (414 m n.p.m., na zdjęciu poniżej) oraz Wysoki Zamek (413 m n.p.m.). Jeżeli jednak weźmiemy pod uwagę współczesne opracowania ukraińskie, to okaże się, że wzniesienia te są nieco niższe, przy czym wyższy jest Wysoki Zamek (409 m n.p.m.), a druga jest Czartowska Skała (401 m n.p.m.). Znawca Roztocza, Jan Buraczyński, podaje następujące dane: Wysoki Zamek 409,5 m n.p.m., Czartowska Skała 409 m n.p.m.
Wysoki Zamek znajduje się w centrum Lwowa i zaznaczony jest na każdej mapie. Jego szczytowa część to sztucznie usypany kopiec. Rozpościera się z niego imponująca panorama, nie mająca sobie równej na całym Roztoczu. Warto dodać, że faktycznie w XI-XIV w. był tu zamek (zachował się nawet fragment jego murów).
![](https://roztocze24.info/wp-content/uploads/2019/04/IMG_2686.jpg)
Nieco trudniej znaleźć Czartowską Skałę. Z centrum Lwowa udajemy się szosą wyprowadzająca z miasta na wsch. w stronę Winnik (A267). Za zwartą zabudową miasta zaczyna się po lewej bukowy las, a że szosa przebiega dość wysoko nad doliną, to po prawej rozpościerają się ładne widoki. Nas powinna jednak interesować lewa strona drogi. Tam wypatrzymy drewnianą ozdobną bramę. Za nią niewielki parking i początek znakowanej kolorem żółtym trasy turystycznej wiodącej na szczyt Czartowskiej Skały. W rzeczywistości znajdziemy tu nie jeden głaz, ale wiele imponujących rozmiarami bloków skalnych. Powrót tą samą drogą.
![](https://roztocze24.info/wp-content/uploads/2019/03/IMG_3609.jpg)